WEEK IN INTERNATIONAL AFFAIR |
တစ္ပတ္အတြင္း ႏုိင္ငံတကာေရးရာ သတင္းမ်ား
တစ္ပတ္အတြင္း ႏိုင္ငံတကာေရးရာ အေျခအေနမ်ားကို စာဖတ္သူမ်ား သိေစရန္ အလို႔ငွာ Yangon Chronicle မွ စုစည္း တင္ျပအပ္ပါသည္။
တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္မႈ အေျပာင္းအလဲ
photo credit - CBS Evening News
မတ္လ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ရွိ ဂရိတ္ေဟာခန္းမတြင္က်င္းပခဲ့ေသာ ျပည္သူ႔ညီလာခံတြင္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္ ရွီက်င္းပင္ကို သမၼတအျဖစ္ခန္႔အပ္ခဲ့ပါသည္။ ရွီက်င္းပင္သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလက စတင္လုပ္ေဆာင္ ခဲ့သူ လည္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ရွီက်င္းပင္သည္ ဟူက်င္းေတာင္လက္ထက္တြင္ ဒုသမၼတအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ လည္းျဖစ္သည္။ ရွီက်င္းပင္သည္ ေထာက္ခံမဲ ၂၉၅၂၊ ကန္႔ကြက္မဲ ၁ ႏွင့္ ၾကားေနမဲ သံုးမဲတို႔ျဖင့္ သမၼတေနရာကို ရရွိခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ ၎သည္ အေမရိကန္သမၼတႏွင့္လည္း ေတြ႕ဆံုခဲ့ေသးသည္။
ထို႔ျပင္ မတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ စေတာ့ဟုမ္း ႏိုင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသုေနသနဌာန (SIPRI) အစီရင္ခံစာတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ လက္နက္ေရာင္းခ်သည့္ကမာၻ႕ထိပ္တန္းငါးႏိုင္ငံတြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ စာရင္းဝင္ခဲ့သည္။ ကမာၻ႕ ဒုတိယအႀကီးဆံုးစီးပြားေရးႏိုင္ငံ ျဖစ္ေသာတ႐ုတ္သည္ ေလယာဥ္တင္ သေဘာၤမ်ား၊ လူမဲ့ေလယာဥ္မ်ားအပါအဝင္ ေခတ္မီ စစ္လက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေရးအတြက္ အသံုးစရိတ္မ်ား တိုးျမႇင့္သံုးစြဲ လ်က္ရွိပါသည္။
ဥေရာပ၏ ဘာသာေရးအေျပာင္းအလဲႏွင့္ ဘ႑ာေရးပဋိပကၡမ်ား
photo credit-US news
ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဘင္နီဒစ္ႏႈတ္ထြက္သြားၿပီးေနာက္ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ဘင္နီဒစ္၏ ေနရာတြင္ ဆက္ခံရန္အတြက္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္ ကိုေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခဲ့ပါသည္။ ပုပ္ဖရန္စစ္သည္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ား ႏွင့္ အပယ္ခံမ်ားအား ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အေလးအနက္ထားပံုလည္းရသည္။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈမ်ား မ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚ ေနေသာယေန႔ေခတ္တြင္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားအေပၚ ေမတၱာထားေဆာင္႐ြက္ေပးလိုေသာ ပုပ္ရဟန္း မင္းႀကီးအား ကမာၻ တစ္ဝွမ္းမွ ႐ိုမန္ကက္သလစ္ ဘာသာဝင္မ်ားက ဝမ္းပန္းတသာႀကိဳဆို ခဲ့ၾကပါသည္။ ထို႔ျပင္ အာဂ်င္တီးနား သမၼတႏွင့္ မတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ရာ အာဂ်င္တီးနားသမၼတက ေဖာက္ကလန္ကၽြန္းစုေရးအား ၾကားဝင္ေျဖရွင္း ေပးရန္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးအား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
ဆိုက္ပရပ္စ္အစိုးရသည္ ျပည္တြင္းဘဏ္ေတြရဲ႕စုေဆာင္းေငြအေပၚ အခြန္ေကာက္ခံမယ္ဟူ၍ ေၾကညာ ခဲ့သည္။ ေကာက္ခံမည့္ႏႈန္းထားမွာ အပ္ႏွံထားေသာေငြပမာဏ ယူ႐ို ၁ သိန္းေအာက္ရွိလွ်င္ အခြန္ (၆.၇၅) ရာခိုင္ႏႈန္း ေကာက္ခံ၍၊ ယူ႐ုိ ၁ သိန္းအထက္ အပ္ႏွံထားသူမ်ားအေနျဖင့္ (၉.၉) ရာခိုင္ႏႈန္းေပးေဆာင္ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုက္ပရပ္စ္အစိုးရသည္ ယင္းကဲ့သို႔လုပ္ေဆာင္ရျခင္းမွာ ဆိုက္ပရပ္စ္ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းကို ေျဖရွင္းရန္အတြက္ ဥေရာပသမဂၢ (EU) ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကးရန္ပံုေငြ အဖြဲ႕(IMF) တို႔က ေပးမည့္ယူ႐ို ၁၀ ဘီလီယံေခ်းေငြရရွိရန္အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။ ေခ်းေငြသေဘာတူညီ ခ်က္အရ အစိုးရဟာ တိုင္းျပည္ဘ႑ာေငြတိုးတက္လာေရးအတြက္ ယခုကဲ့သို႔ အခြန္အေကာက္ မ်ားရယူရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုက္ပရပ္စ္ဘဏ္မ်ား၏ အပ္ေငြတစ္ဝက္ေလာက္သည္ ႐ုရွားလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ႐ုရွား လူမ်ိဳး မ်ားသည္ ဆိုက္ပရပ္စ္တြင္ အၿမဲေနထိုင္သူမ်ားမဟုတ္ၾကေပ။
အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိေသာ ပဋိပကၡမ်ား
ဆီးရီးယားစစ္တပ္၏ တိုက္ေလယာဥ္ႏွစ္စင္းသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔က ဆီးရီးယား နယ္စပ္မွ လက္ဘႏြန္ရွိ အာဆယ္ၿမိဳ႕အနီးသို႔ ဒံုးက်ည္သံုးစင္းပစ္လႊတ္ခဲ့သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ တိုက္ေလယာဥ္မ်ား သံုးကာ ဒံုးက်ည္ မ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္ခဲ့ျခင္းသည္ ဆီးရီးယားပဋိပကၡ သိသိသာသာျမင့္တက္ေနသည့္သေဘာျဖစ္ သည္။ ထို႔ျပင္ အာဆတ္ အစိုးရ၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွကင္းလြတ္ေသာ နယ္ေျမမ်ားအား အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ ဆီးရီးယားအဓိက အတိုက္အခံ ညြန္႔ေပါင္း က ယင္းအဖဲြ႕၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ အေမရိကန္တြင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ား စြာ ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ဆက္သြယ္ေရးတာဝန္ခံ ဂါဆန္ ဟစ္တို ကိုခန္႔အပ္ခဲ့ပါသည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အသစ္၏ တာဝန္မွာ ဆီးရီးယား ျပည္နယ္ အတြင္း၌ အေျခစိုက္မည့္ ၾကားျဖတ္ အစိုးရသစ္တစ္ရပ္ဖြဲ႕စည္းရန္ျဖစ္သည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ အီရတ္ႏိုင္ငံတြင္ အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္ပြားမႈမ်ားေလ်ာ့ပါးခဲ့ေသာ္လည္း ဗံုးတိုက္ခဲြမႈမ်ား၊ လက္နက္ငယ္မ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္မႈမ်ားမွာ ယခုတိုင္ရွိေနဆဲပင္ျဖစ္ပါသည္။ အီရတ္ႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည့္ ဘဂၢဒက္ ၿမိဳ႕တြင္ အစိုးရဝန္ႀကီးဌာန႐ံုးမ်ားအား အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၏ တုိက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ အနည္းဆံုးလူ ၁၈ ဦး ေသဆံုးကာ လူ ၃၀ ခန္႔ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။ အစိုးရ႐ံုးမ်ားအနက္ တရားစီရင္ေရးဝန္ႀကီး ဌာနကို အဓိက ပစ္မွတ္ ထားခဲ့ၾကၿပီး ယင္းေဒသသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ နယ္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေသာအီရတ္ အစိုးရ႐ံုးမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံျခား သံ႐ံုးမ်ား တည္ရွိရာေဒသႏွင့္လည္း နီးကပ္ပါသည္။
အစၥေရးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနတန္ယာဟု၏ ပါတီတစ္ခုျဖစ္ေသာ လူကစ္အစၥေရးပါတီသည္ ယင္း၏ ၿပိဳင္ဘက္ ယာ့အဒစ္ဟန္ႏူရာ၊ ဂ်ဴးအမိေျမပါတီ တို႔ႏွင့္ပူးေပါင္း၍ ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရအဖြဲ႕ကို မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔က ဖြဲ႕စည္းလိုက္ၿပီ ျဖစ္သည္။ ေနတန္ယာဟု သည္ေ႐ြးေကာက္ပြဲအႀကိဳ စည္း႐ံုးေရးကာလတြင္ အစၥေရးအမ်ိဳးသားေရးဝါဒကို အဓိကထား စည္း႐ံုးခဲ့သည္။ ၎အႏိုင္ရခဲ့ပါလွ်င္ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ေဒသတြင္ အစၥေရးမ်ား၏ အေျခခ်ေနထိုင္မႈအား ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ေစမည္ဟု ကတိျပဳခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေနတန္ယာဟု၏ အတိုက္အခံပါတီသစ္မွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား သည္ ပါလစတိုင္းႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသို႔ဦးတည္ေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား မျပဳလုပ္ပါက ၎ႏွင့္ မပူးေပါင္းဟု ေျပာၾကားခဲ့ ေသာ္လည္း ရက္သတၱပတ္ ၅ ပတ္အၾကာ အႀကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးေနာက္တြင္ ညြန္႔ေပါင္း အစိုးရဖြဲ႕ စည္းႏိုင္သည့္ အေျခအေနသို႔ေရာက္ရွိခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ ေနတန္ယာဟုသည္ ေကာင္းစြာ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။
ယင္းကဲ့သို႔ အစိုးရအသစ္ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့မႈအေပၚတြင္လည္း အေမရိကန္သမၼတဘားရက္အိုဘားမား က ဝမ္းေျမာက္ေၾကာင္းေျပာၾကားခဲ့ၿပီး စိန္ေခၚမႈမ်ားအား အတူရင္ဆုိင္သြားရန္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား တြင္လည္း ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈျမႇင့္တင္ရန္အာ႐ံုစိုက္လ်က္ရွိသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ယင္းကဲ့ သို႔ေျပာ ၾကားခဲ့ျခင္း သည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံႏွင့္ အစၥေရးႏိုင္ငံ၏ ခိုင္မာေသာဆက္ဆံေရးကို အေမရိကန္က အေလးထားေၾကာင္းလည္း ပါရွိပါသည္။
ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံတြင္းရွိ ဆိုက္ဘာအေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ား
ယခင္အပတ္ကျဖစ္္ေပၚေနေသာ ဆိုက္ဘာျပႆနာရပ္မ်ားတြင္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံက အေမရိကန္ ႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယားႏုိင္ငံတို႔သည္ ယင္းတို႔၏ တရားဝင္ဝက္ဘ္ဆိုက္ မ်ားအားလြန္ခဲ့သည့္ရက္မ်ားအတြင္း တြင္ႀကိမ္ဖန္မ်ား စြာဆိုက္ဘာတိုက္ခိုက္မႈမ်ားျပင္းထန္စြာ ျပဳလုပ္ေနသည္ဟု စြပ္စြဲခဲ့သည္။ ယင္းစြပ္စြဲမႈမ်ားကို ေတာင္ကိုရီးယားအစိုးရက ခ်က္ခ်င္းတုန္႔ျပန္ေျပာဆိုျခင္းမရွိခဲ့ေပ။ ေတာင္ကိုရီးယားႏုိင္ငံကလည္း ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လအတြင္းႏွင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မတ္လအတြင္းက ယင္းတို႔၏ အစိုးရေအဂ်င္စီမ်ားႏွင့္ ဘ႑ေရးဝက္ဘ္ဆိုက္ မ်ားအား အႀကီးအက်ယ္ တိုက္ခိုက္ခံ ရျခင္းတြင္ ေျမာက္ကိုးရီးယားအား စြပ္စြဲေျပာဆိုခဲ့ဘူးသည္။ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္မ်ား၏ အားကိုးျဖင့္ ေျမာက္ကိုရီးယား သည္ ကုလသမဂၢ၏ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ားႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယား တို႔၏ ပူးတဲြစစ္ဆင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအား စစ္ေရးျဖင့္ တုန္႔ျပန္သြားမည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ပါသည္။
ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ စနစ္တက်၊ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားအား စံုစမ္းမည့္ ေကာ္မရွင္ ဖဲြ႔ေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီတြင္ ၾကာသပေတးေန႔က တခဲနက္ေထာက္ခံ အတည္ျပဳခဲ့ ၾကပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားနုိင္ငံတြင္ အခ်ဳိ႕ေသာလူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ မ်ားသည္ လူသားမ်ဳိးႏြယ္မ်ား အေပၚ၌ ခ်ဳိးေဖာက္သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားပင္ျဖစ္နိုင္သည္ဟု ကုလသမဂၢကေျပာၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယား လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္တခုကို ဖဲြ႔စည္းလိုက္ပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအား ႏွိပ္စက္ညႇင္းပမ္းျခင္း၊ အလုပ္ၾကမ္းစခန္းမ်ားသို႔ပို႔ျခင္း ကိုလည္း ျပစ္တင္ရႈံ႔ခ်ထားပါသည္။ အေမရိကန္၏ေထာက္ခံမႈ၊ ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ ဂ်ပန္တို႔၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မူၾကမ္းကို တင္သြင္းခဲ ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ကမာၻေပၚတြင္ အဆိုးဆံုးဟု ယံုၾကည္ရေသာ ေျမာက္ကိုရီးယားနုိင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈမ်ား ရပ္သြားေစရန္ နုိင္ငံတကာမွ အားထုတ္ၾကေစလိုသည္ဟုလည္း လူ႔အခြင့္ အေရးအဖဲြ႔မ်ား ကေတာင္းဆိုၾကသည္။ ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီေအာင္ ေျမာက္ကိုရီးယားအစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားအား ကုလသမဂၢ၏စံုစမ္းမႈက ကူညီေဖာ္ ထုတ္နိုင္လိမ့္မည္ဟု Human Rights Watch လူ႔အခြင့္ အေရးအဖဲြ႔က ေျပာပါသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္ေန သည္ဟူေသာ စြပ္စြဲမႈမ်ားအား ေျမာက္ကိုရီးယား အစိုးရႏွင့္ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ျငင္းဆန္ခဲ့ပါသည္။
အာဖရိကတိုက္အတြင္းရွိ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲအခ်ိဳ႕
မတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ဇင္ဘာေဘြတြင္က်င္းပခဲ့ေသာ သမၼတအာဏာကန္႔သတ္ထားေသာ ဇင္ဘာေဘြ အေျခခံဥပေဒ သစ္ကို မဲေပးခြင့္ရွိသူ ေျခာက္သန္းအထိရွိခဲ့ရာ ျပည္သူ ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါးက ေထာက္ခံမဲမ်ားေပးခဲ့ၾကၿပီး လူႏွစ္သိန္း ခန္႔က ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကပါသည္။ ယင္းကဲ့သု႔ိ အေျခခံဥပေဒသစ္ကို ျပည္သူမ်ားက ေထာက္ခံခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ယခုႏွစ္ကုန္တြင္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပႏိုင္ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။