အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ဝါရွင္တန္ အေျခစုိက္ NGO တစ္ခုက ထုတ္ျပန္ေသာ ႏွစ္စဥ္ အစီရင္ခံစာ တစ္ရပ္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကမာၻေပၚတြင္ အဆိုးရြားဆုံး ႏုိင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။
Freedom House က Freedom in the World 2010 အမည္ျဖင့္ ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအဝင္ အျခားေသာ ႏုိင္ငံေပါင္း ၉ ႏုိင္ငံမွာ ကမာၻေပၚတြင္ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ပါက အဆိုးတကာ့ အဆိုးဆုံး ႏုိင္ငံမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ ေဖာ္ျပထား သည္။ အဆိုပါ ၉ ႏုိင္ငံတြင္ လစ္ဗ်ား၊ တိဘက္၊ တရုတ္၊ အီရစ္ထရီးယား (Eritrea) ႏွင့္ ဂီနီ ႏုိင္ငံတုိ႔လည္း ပါဝင္သည္။
အဆိုပါ Freedom House အဖြဲ႔သည္ အေမရိကန္ အစုိးရႏွင့္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ ေဖာင္ေဒးရွင္း တစ္ခု ျဖစ္ေသာ Bradley Foundation တုိ႔၏ ရန္ပုံေငြျဖင့္ လည္ပတ္လ်က္ ရွိေသာ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခု ျဖစ္သည္။ မွတ္တမ္းမ်ားအရ Freedom House သည္ အလားတူ အစီရင္ခံစာမ်ားကုိ ထုတ္ျပန္လာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ခန္႔ ရွိေနၿပီ ျဖစ္သည္။ Freedom House က ကမာၻ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၉၄ ႏုိင္ငံႏွင့္ နယ္ေျမေဒသ ၁၄ ခုမွ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ခ်င္းစီ အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔ေရးရာ အခြင့္အေရးမ်ား မည္မွ် အတုိင္းအတာထိ ရရွိမႈရွိသည္၊ ပါဝင္ လႈပ္ရွားခြင့္ ရွိသည္ ဟူေသာ အခ်က္မ်ားကို ေလ့လာ ဆန္းစစ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ အဖြဲ႕အစည္းလည္း ျဖစ္သည္။
ထုိ႔ျပင္ ယင္းသုိ႔ အစီရင္ခံခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ရာတြင္ ျပည္သူလူထု အေနျဖင့္ စစ္တပ္၊ ႏုိင္ငံျခားပါဝါ၊ အာဏာရွင္ ဆန္ေသာ ႏုိင္ငံေရး ပါတီ၊ ဘာသာေရး ဂုိဏ္းအဖြဲ႕၊ စီးပြားေရး လက္ဝါးႀကီး အုပ္ေသာ အဖြဲ႕မ်ား အပါအဝင္ အျခားေသာ အာဏာပါဝါ ျပင္းထန္သည့္ အုပ္စုမ်ား၏ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈ ေအာက္မွ ေန၍ ႏုိင္ငံေရး ေရြးခ်ယ္ခြင့္မ်ားကုိ လြတ္လပ္စြာ ျပဳလုပ္ႏုိင္ျခင္း ရွိ မရွိ ဟူေသာ အခ်က္တုိ႔ကုိလည္း အဓိက ထားကာ ဆုံးျဖတ္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။
ထုိ႔အတူ ႏုိင္ငံမ်ား၏ လြတ္လပ္မႈကုိ သတ္မွတ္ရာ၌ 'လုံးဝ လြတ္လပ္မႈ ရွိသည္' ၊ 'အပုိင္းအျခားျဖင့္ လြတ္လပ္မႈ ရွိသည္' ၊ 'လုံးဝ လြတ္လပ္မႈ မရွိ' ဟူ၍ အဆင့္လုိက္ ခြဲျခား သတ္မွတ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ Freedom House ၏ အဆုိအရ ႏုိင္ငံတစ္ခုတြင္ အရပ္သားမ်ား လြပ္လပ္ခြင့္၊ ႏုိင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္ အစရွိေသာ အခ်က္မ်ား အေပၚတြင္လည္း အေျခခံကာ အမွတ္ေပးေၾကာင္း၊ ယခု ထုတ္ျပန္ခ်က္ သည္ ၂၀၁၀ အတြင္း ျမန္မာျပည္တြင္ က်င္းပမည့္ အကြက္ဆင္ထားေသာ ေရြးေကာက္ပြဲကို အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာမည့္ သူမ်ားအား စုိးရိမ္ ပူပန္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
စစ္အစိုးရကုိ ေဝဖန္သူမ်ားက အဆိုပါ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ အတုအေယာင္မွ်သာ ျဖစ္ၿပီး စစ္တပ္၏ ၾသဇာ အာဏာကိုသာ ႀကီးမားေအာင္ အကြက္ဆင္ထားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ကဲ့ရဲ႕ ရႈတ္ခ်ၾကသည္။
"ဒီ Freedom House က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တကယ္ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ ထင္ဟပ္ မိေစပါတယ္" ဟု ထုိင္းႏုိင္ငံ အေျခစုိက္ Forum for Democracy in Burma(FDB) အဖြဲ႕မွ ကုိစုိးေအာင္က ေျပာၾကားပါသည္။
"ေျပာရရင္ အခ်ိဳ႕ေသာ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ျပည္တြင္း အုပ္စုေတြက ေရြးေကာက္ပြဲေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္မွာ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္မယ္လုိ႔ ထင္ေနၾကပါတယ္။ သူတုိ႔က ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ တကယ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေနအထားေတြကုိ မျမင္ၾကပါဘူး။ ျမန္မာ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘဝေတြဟာ အေလာင္းအစား အလုပ္ခံရဖုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး" ဟု ကုိစုိးေအာင္က ဆုိပါသည္။
Freedom House က လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သုေတသန ျပဳရာတြင္ ယဥ္ေက်းမႈအရ မလြတ္လပ္ေသာ အေနအထားမ်ားကုိ ထည့္သြင္းခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ ႏုိင္ငံတကာ ေရးရာမ်ားတြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ဦးေဆာင္ေနမႈသည္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ လြတ္လပ္မႈ တုိ႔အတြက္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ေသာ အခ်က္တစ္ခု ျဖစ္သည္ ဟု Freedom House က ဆုိသည္။ အဆိုပါ အစီရင္ခံစာကုိ ၿခံဳငုံၾကည့္ပါက ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ လြတ္လပ္မႈမ်ား ဆုိးရြားစြာ က်ဆင္းခဲ့ၿပီး အာဏာရွင္ဆန္မႈတုိ႔ ျပန္လည္ ေခါင္းေထာင္လာသည္ကုိ ေတြ႕ရွိရပါသည္။
DVB သတင္းဌာန၏ Burma Freedom is 'worst of the worst' ကုိ ဘာသာျပန္ဆုိပါသည္။