The Nation, By Robert Kelley, 22nd June 2010
(Robert Kelley သည္ မၾကာေသးမီကမွ IAEA ဒါ႐ိုက္တာ အျဖစ္မွ အနားယူခဲ့သူ ျဖစ္ၿပီး၊ ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး ကိစၥမ်ားတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ အေတြ႕အႀကံဳ ရွိခဲ့သည္။)
ဝါရွင္တန္ ဒီစီတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ သမၼတ Obama ၏ ႏ်ဴကလီယာ လံုၿခံဳေရး ထိပ္သီး အစည္းအေဝး ၿပီးစီး၍ ႏွစ္လပင္ မၾကာေသာ အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီယာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ စာရြက္စာတမ္းမ်ား မၾကာေသးမီက ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဖိႏွိပ္မႈႏႈန္း အျမင့္ဆံုးရွိေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး ဒုကၡမ်ားစြာ ေပးေသာ ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္သည္။
အဆုိပါ အေထာက္အထားမ်ားကို ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ (DVB) က "Burma's Nuclear Ambitions" ဆိုသည့္ သတင္းမွတ္တမ္းကား အေနျဖင့္ တင္ဆက္ခဲ့ရာ တစ္ခုခု ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း အခ်က္ေပးလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ အတြက္ ႀကိဳးစားေနသည္ ဟူေသာ ေကာဟဟာလမွာ အခ်ိန္ အေတာ္ၾကာကပင္ ထြက္ရွိခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ယခု မွတ္တမ္းကားတြင္ မၾကာေသးမီက ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ေျပးလာသူထံမွ ရရွိေသာ ဓာတ္ပံုမ်ား၊ အေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ စစ္တပ္ အတြင္းမွ အျမင္မ်ား ပါဝင္ရာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီယာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သံသယမ်ားကို ရွင္းလင္းသြားေစခဲ့သည္။ အေထာက္အထားမ်ားတြင္ ယူေရနီယမ္ ဓာတ္ေပါင္းကို သန္႔စင္ေသာ ဓာတုနည္းမ်ား ျပဳလုပ္သည့္ စက္ကိရိယာမ်ားလည္း ပါဝင္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လွ်ဳိ႕ဝွက္ေသာ အစီအစဥ္မ်ားကို စုေပါင္း အႏွစ္ခ်ဳပ္ေသာ္၊ ၎တို႔တြင္ ရည္မွန္းခ်က္ ရွိကား ရွိသည္။ တစ္ခါသံုး ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ အတြက္ ျဖစ္ေပသည္။
အဆိုပါ သတင္းကားကို မထုတ္လႊင့္မီ DVB သည္ ႏိုင္ငံတကာမွ စစ္တပ္ လိုဏ္ေခါင္း အေတြ႕အႀကံဳရွိသူမ်ား၊ ဒံုးက်ည္ႏွင့္ ႏ်ဴကလီယာ ထုတ္လုပ္သူမ်ားႏွင့္ လက္နက္ စစ္ေဆးသူမ်ား ပါဝင္ေသာ ပညာရွင္မ်ားကို ဖိတ္ေခၚ၍ ရရွိထားေသာ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားကို အကဲျဖတ္ေစခဲ့သည္။ အေထာက္အထားမ်ားတြင္ ၿဂိဳလ္တု ဓာတ္ပံုမ်ား၊ Blueprints မ်ား၊ ေရာင္စံု ဓာတ္ပံုမ်ား၊ အတြင္းလူမ်ား၏ ေငြစာရင္းမ်ား၊ အေသးစိတ္ ဘတ္ဂ်တ္မ်ား အလြန္မ်ားျပားစြာ ပါဝင္လာရာ ကၽြန္ေတာ့အျမင္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီယာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မ်ားစြာ ကိုက္ညီ မွန္ကန္သည္ဟု သေဘာတူရေပမည္။
ကၽြန္ေတာ့္အေနျဖင့္ Los Alamos သံုးသပ္သူေဟာင္း တစ္ဦးအေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ အႏုျမဴ စြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ (IAEA) ဒါ႐ိုက္တာ ေဟာင္းတစ္ဦး အေနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အဆိုပါ စြပ္စြဲမႈမ်ဳိး ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) ခန္႔ စံုစမ္း စစ္ေဆးခဲ့ဖူးသည္။ သတင္း အခ်က္မ်ားကို ေသခ်ာစြာ သံုးသပ္ၿပီးေနာက္ ကၽြန္ေတာ့္ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီယာ နည္းပညာမ်ား အတြက္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားသည္ ၎၏ IAEA ႏွင့္ သေဘာတူညီထားမႈ ေဘာင္မ်ားကို ေက်ာ္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ရသည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ အထက္ပါ အေထာက္အထားမ်ားကို အေျခခံ၍ "Nuclear Activities in Burma" ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္ ေရးသားခဲ့ရာ၊ အေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရွင္းလင္းျပခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏ်ဴကလီယာ ျပန္႔ပြားေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ အခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္ဖြယ္ ရွိေၾကာင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ သံုးသပ္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ IAEA သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အကန္႔အသတ္မ်ား ရွိေနသည္။ အသံုးမဝင္ေသာ IAEA သေဘာတူညီခ်က္ ႏွစ္ခု ျပင္ဆင္ျခင္း မျပဳႏိုင္ျခင္းႏွင့္ Additional Protocol ဟူေသာ IAEA သေဘာတူညီခ်က္ကို မစတင္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ Additional Protocol အရသာ IAEA အေနျဖင့္ အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေမးခြန္း ထုတ္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ တုိင္းျပည္တြင္ ဝင္ေရာက္ စစ္ေဆးရန္ ေတာင္းဆိုပိုင္ခြင့္ ရွိမည္ ျဖစ္သည္။
Additional Protocol သည္ ယခင္ IAEA ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္းႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုရွင္ Mohamed EL Baradei တို႔၏ ဦးစားေပး အစီအစဥ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလက Chad ႏိုင္ငံသည္ Additional Protocol ကို လက္မွတ္ေရးထိုးသည္ ၁၀၀ ေျမာက္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ၿပီး အီရန္ႏွင့္ ဆီးရီးယား အပါအဝင္ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ လက္မွတ္ထိုးရန္ က်န္ေနေသးသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း ေခတ္ေနာက္က်ေနၿပီ ျဖစ္ေသာ Small Quantities Protocol သေဘာ တူညီခ်က္ကို အသံုးျပဳၿပီး ၎အား ေမးခြန္းထုတ္ျခင္းႏွင့္ စစ္ေဆးရန္ ကိစၥတို႔ကို ကာကြယ္လ်က္ ရွိသည္။ Small Quantities Protocol အရ ႏ်ဴကလီယာ ပစၥည္း အနည္းငယ္သာ ရွိေသာ တုိင္းျပည္မ်ားႏွင့္ IAEA မွ စစ္ေဆးခ်က္အရ ႏ်ဴကလီယာ ဆက္စပ္ပစၥည္း၊ အေဆာက္အဦးမ်ား မရွိသူမ်ားကို ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးထားသည္။ ယခု DVB မွ တင္ဆက္မႈမ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္မ်ား အတြက္ ႀကိဳးစားေနသည့္ ကိစၥေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား Small Quantities Protocol ကို အသံုးျပဳ၍ မရေသာ တုိင္းျပည္ အမ်ဳိးအစားတြင္ ထည့္သြင္းရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ျပသလိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေခတ္မမီေတာ့ေသာ Protocol မ်ား ကိုင္ေဆာင္၍ IAEA ၏ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို ျငင္းဆန္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ေနပံု ရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီယာ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စြပ္စြဲမႈမ်ားသည္ အေရးႀကီးၿပီး ဒုကၡ ေပးႏိုင္ေသာေၾကာင့္ IAEA ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပူးေပါင္း ပါဝင္လာေအာင္ ရွိသမွ် အားကုန္သံုးၿပီး ႀကိဳးပမ္းၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ အစ ပထမအေနျဖင့္ IAEA သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပညာရွင္မ်ား သြားေရာက္ျခင္း၊ အာမခံျခင္းမ်ား၊ ပစၥည္း ဝယ္ယူမႈမ်ားႏွင့္ အကူအညီမ်ားကို လံုးဝ ျဖတ္ေတာက္ရန္ ျဖစ္ၿပီး၊ ႏ်ဴကလီယာ မျပန္႔ပြားေရး စာခ်ဳပ္ မခ်ဳပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား၊ Additional Protocol ကို သေဘာမတူေသာ ႏိုင္ငံမ်ားကိုလည္း အကူအညီ ျဖတ္ေတာက္ရမည္ ျဖစ္သည္။
IAEA အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သတင္းစကား ပါးထားရမည့္ အခ်က္မွာ IAEA အေနျဖင့္ ယခု အေရးကိစၥအား အေရးတႀကီး ကိစၥဟု ယူဆေၾကာင္း၊ ၎၏ အစပ်ဳိးေနၿပီျဖစ္ေသာ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္မ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံတကာ၏ ေစာင့္ၾကည့္မႈတြင္ လံုးဝ ပူးေပါင္း ပါဝင္မႈ မရွိပါက သည္းခံလိမ့္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ - ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ေပးေသာ အေမရိကန္ ေဒၚေလာ ၁.၃ သန္းေသာ အကူအညီတြင္ ေဆးဝါးမ်ား၊ လူသားခ်င္း စာနာေသာ အကူအညီမ်ား အတြက္ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏ်ဴကလီယာ ပညာရွင္မ်ား ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေရး အတြက္လည္း ပါဝင္ရာ IAEA ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ လံုးဝ ကိုက္ညီမႈ မရွိေပ။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီယာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္း အခ်က္အလက္ အသစ္မ်ားအရ ကမာၻတစ္ဝွမ္းမွ အစိုးရမ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ား လိုအပ္လ်က္ ရွိသည္။ IAEA မွလည္း တရားဝင္ ေမးျမန္းျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း၊ ျမန္မာ အစိုးရကမူ ျငင္းဆိုလ်က္ ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝုိင္းႏွင့္ ပူးေပါင္း လုပ္ကိုင္မႈ မွတ္တမ္းမ်ားကို ၾကည့္ပါက ၎အား တရားဝင္ ေမးျမန္းခဲ့ပါက မည္သို႔ ေျဖဆိုလိမ့္မည္ ဆိုသည္ကို ခန္႔မွန္း သိရွိႏိုင္သည္။
DVB ၏ ယခု သတင္းလႊင့္ထုတ္မႈမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီယာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို မီးေမာင္း ထိုးလိုက္သလို ျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွ ႏ်ဴကလီယာ အစီအစဥ္မ်ား၊ ဒံုးက်ည္ နည္းပညာႏွင့္ အျခား အေျမာက္အမ်ား ေသေစႏိုင္ေသာ လက္နက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိရွိသူမ်ား ရွိပါက ထုတ္ေဖာ္ရန္ ဖိတ္ေခၚလိုက္သလို ျဖစ္ေနေပသည္။ ယခု ဗိုလ္မွဴး စိုင္းသိန္းဝင္းကဲ့သို႔ လူမ်ား ေပၚထြက္လာဖြယ္ ရွိေပသည္။ အမွန္ကို သိေသာ လူမ်ား ရွိေနသည္။ သို႔ေသာ္ ကမာၻကို ထုတ္ေျပာရဲသည့္ သတၱိေလး အနည္းငယ္ ေမြးဖို႔သာ လိုသည္။
တိုင္းျပည္ အေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ကမာၻႀကီးက ေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ ၾကားမွ ႏ်ဴကလီယာ ျပန္႔ပြားေရး လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္။ ပါကစၥတန္မွ A Q Khan network သည္ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ နည္းပညာ ေရာင္းခ်ၿပီး ကမာၻက သိေသာ္လည္း၊ မတို႔မထိႏိုင္သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ခန္႔ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္ႏွစ္ခန္႔ ကတည္းက ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနသည္ဟု သံသယ ရွိခဲ့ရာ ယခု အေထာက္အထားမ်ားအရ ပိုမို ထင္ရွားလာသည္။ ကမာၻႀကီး အေနျဖင့္ ႏ်ဴကလီယာ ေရာင္းဝယ္ေနေသာ အဖြဲ႕မ်ားထံမွ တင္ပို႔မႈမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ မေရာင္းခ်ႏိုင္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္း လုပ္ေဆာင္ၿပီး၊ IAEA ၏ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ခိုင္မာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးၾကရမည္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကမာၻေပၚတြင္ ဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ အမ်ားဆံုးႏွင့္ အလွ်ဳိ႕ဝွက္ဆံုး ႏိုင္ငံ တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ၎တြင္ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႕ႏွင့္ ေရနံ ကဲ့သို႔ေသာ သဘာဝ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝမႈ မ်ားစြာရွိရာ၊ ေငြမာ ေဒၚလာ ဘီလီယံႏွင့္ ခ်ီ၍ ဝင္ရန္ ရွိေပသည္။ ထိုေငြျဖင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွာ ႏ်ဴကလီယာ နည္းပညာမ်ား ဝယ္ယူႏိုင္သည္။ ၿပီးခဲ့ေသာလက ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီသည္ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ ႏ်ဴကလီယာ နည္းပညာ တင္ပို႔မႈမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္၍ ပညာရွင္ ၇ ဦး ပါဝင္ေသာ အဖြဲ႕၏ ၄၇ မ်က္ႏွာပါေသာ အစီရင္ခံစာကို လက္ခံရရွိခဲ့သည္။ အဆိုပါ အစီရင္ခံစာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သံသယ ျဖစ္ဖြယ္ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ အတြက္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာက အေရးတယူ ခ်က္ခ်င္း တုန္႔ျပန္ရန္ လိုအပ္လ်က္ ရွိသည္။ အာဏာရွင္ ေနာက္ထပ္ တစ္ဦးအား ကမာၻေပၚတြင္ ပါဝါ အရွိဆံုး လက္နက္ ပိုင္ဆိုင္ရန္ မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် ခြင့္မျပဳသင့္ေပ။
--
Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.