WEEK IN INTERNATIONAL AFFAIR |
တစ္ပတ္အတြင္း ႏုိင္ငံတကာေရးရာ သတင္းမ်ား
ယခုတစ္ပတ္အတြင္း ႏိုင္ငံတကာေရးရာ အေျခအေနမ်ားကို စာဖတ္သူမ်ား သိေစရန္ အလို႔ငွာ Yangon Chronicle မွ စုစည္းတင္ျပအပ္ပါသည္။
သတင္းအဖြဲ႕
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၏ အေဆာက္အဦးၿပိဳက်မႈႏွင့္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာပဋိပကၡမ်ား
Photo Credit by Reuters
ဧၿပီလ ၁၄ ရက္ေန႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အေဆာက္အဦးၿပိဳက်မႈတြင္ ေသဆံုးသူအေရအတြက္သည္ ယေန႔တြင္ ၇၈၂ ေယာက္အထိရွိေနၿပီ ျဖစ္သည္။ အေဆာက္အဦး ပိုင္ရွင္လည္းျဖစ္၊ အေဆာက္အဦးထဲတြင္ရွိေသာ အထည္ခ်ဳပ္ပိုင္ရွင္လည္းျဖစ္သူ မိုဟာမက္ ဆိုဟဲလ္ ရာနာ (Mohammed Sohel Rana) ၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားအား သိမ္းဆည္းထိန္းခ်ဳပ္ ထားရန္ အာဏာပိုင္မ်ားက အဂၤါေန႔တြင္ အထက္တရား႐ံုးမွ အမိန္႔ခ်ခဲ့သည္။ အေဆာက္ အဦးၿပိဳက်ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္္၍ အေဆာက္အဦး အင္ဂ်င္နီယာ အပါအ၀င္ လူ ၉ ေယာက္ ထက္မနည္း အာဏာပိုင္မ်ားက ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ထို႔အျပင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒါကာတြင္ ဘာသာေရးကိုေစာ္ကားေျပာဆိုျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒသစ္ တစ္ရပ္ေတာင္းဆိုမႈျဖင့္ မ်ားစြာေသာ အစၥလာမ္မၼစ္မ်ားႏွင့္ ရဲမ်ားၾကား ျပင္းထန္ေသာ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ျပင္းထန္ေသာ ဆႏၵျပမႈမ်ားတြင္ ရဲမ်ား၏ႏွိမ္ႏွင္းမႈေၾကာင့္ အစၥလာမ္မၼစ္ ေပါင္း ၂၂ ဦးထက္ မနည္းေသဆံုးခဲ့ရေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ယင္းအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ တနဂၤေႏြေန႔ ေန႔ခင္းပိုင္းမွျဖစ္ပြားခဲ့ကာ တနလာၤေန႔အထိ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။
မေလးရွားႏုိင္ငံ၏ အျငင္းပြားဖြယ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္
Photo Credit by AFP
ေမလ ၅ ရက္ေန႔ စေနေန႔တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ မေလးရွားေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ လက္ရွိ အုပ္ခ်ဳပ္ေနသည့္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘက္ဒူလာ ဘာဒါ၀ီ (Abdullah Badawi) ၏ ၫႊန္႔ေပါင္း အစိုးရအဖြဲ႕ အႏိုင္ရရွိခဲ့သည္။ အဓိကယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ေသာ အဖြဲ႕ႏွစ္ခုမွာ ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕ႏွင့္ ပိုမိုလြတ္လပ္ေသာ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ကို ဖန္တီးမည္ဟု ကတိျပဳထားသည့္ အတိုက္အခံအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ တို႔ျဖစ္သည္။ မေလးရွား ႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၏ မဲေပးစနစ္မ်ားသည္ အားနည္းခ်က္မ်ား မ်ားစြာရွိေနၿပီး တရားမွ်တမႈ မရွိဟု လြတ္လပ္ေသာေ႐ြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္သည့္အဖြဲ႔မ်ားက ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။ အတိုက္အခံပါတီ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူ အန္ဝါအီဘရာဟင္ ကမူ မဲမသမာမႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္၍ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၏ ဆိုး႐ြားေသာ ရလဒ္ကို ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပမႈမ်ားလုပ္ေဆာင္သြားမည္ ဟုေျပာၾကားခဲ့သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ဆႏၵျပမႈမ်ားကို ရဲတပ္ဖြဲ႕ က အေရးယူမည္ဟုေျပာၾကားထားခဲ့ေသာ္ လည္း လူေပါင္းေလးေသာင္းေလာက္ဟာ ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕၏ အားကစား႐ံုတြင္ စုေဝးခဲ့ၾကေၾကာင္းသိရသည္။
ပါကစၥတန္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမက်င္းပမီ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ႏုိင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ား
ေမ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပမည့္ ပါကစၥတန္ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ အေသခံဗံုးေဖာက္ခဲြမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ သြားမည္ဟု တာလီဘန္မ်ားက ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္။ ယခု ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ယခင္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း နာ၀ပ္ဇ္ ရွာရစ္ဖ္ သာအႏိုင္ျပန္ရရန္ ရွိေနသည္။ တာလီဘန္ေခါင္းေဆာင္ ဟာကီမူလာဆြတ္သည္ တာလီဘန္စစ္ေသြးၾကြမ်ား အား ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပမည့္ေနရာမ်ားတြင္ အေသခံဗံုးေဖာက္ခြဲ မႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ညႊန္ၾကားထားသည္ဟု သိရွိရသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ ပါကစၥတန္အစိုးရသည္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပမည့္ေန႔တြင္ လံုၿခံဳေရး ၆၀၀၀၀၀ ေက်ာ္ခ်ထားမည္ဟု ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ထားသည္။ တာလီဘန္မ်ားသည္ ပါကစၥတန္ျပည္သူ႔ပါတီ (PPP) ႏွင့္ ၎တို႔၏ အဓိကမိတ္ဖက္မ်ား မဲဆြယ္စဥ္ အခ်ိန္အတြင္းတြင္လည္း တိုက္ခိုက္မႈမ်ား အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ တိုက္ခိုက္မႈ မ်ားေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ေသဆံုးၿပီး ဒဏ္ရာအမ်ားအျပားလည္း ရရွိခဲ့ၾကပါသည္။ တာလီဘန္မ်ားသည္ ပါကစၥတန္ ၏ဒီမိုကေရစီလမ္းေလွ်ာက္လွမ္းျခင္းကို ဆန္႔က်င္ေသာအေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ပါ၀င္သူမ်ားအား ပစ္မွတ္ထား၍တိုက္ခိုက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။့
ယင္းကဲ့သို႔ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚေနစဥ္အတြင္းမွာပင္ ပါကစၥတန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ယူဆြတ္ရာဇာဂီနီ ၏သားျဖစ္သူ အလီ ေဟဒါ ဂီလာနီ အား ေသနတ္သမားမ်ားက ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္၍ ျပန္ေပးဆြဲျခင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ မူလ္တန္ၿမိဳ႕ထဲတြင္ က်င္းပမည့္ လူထုစုေဝးပြဲသို႔အသြား လမ္းတြင္ တိုက္ခိုက္ခံ ခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားတြင္ မစၥတာဂီလာနီ၏ လူတစ္ဦးလည္း ေသဆံုးခဲ့ရပါသည္။ ယင္းတိုက္ခုိက္မႈအား တာလီဘန္မ်ားက ယင္းတို႔လုပ္ေဆာင္သည္ဟု ေျပာၾကားျခင္းမရွိေသးေပ။
ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံတြင္ ထိန္းသိမ္းထားခံရေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား
အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးျပစ္မႈျဖင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံတြင္ ၆ လၾကာထိန္းသိမ္းထားခံရေသာ ကိုရီးယား-အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးျဖစ္သူ ကန္းနက္ေဘး အားအလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၅ ႏွစ္ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ လိုက္ေၾကာင္းသိရွိရသည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားမီဒီယာသည္ ကန္နက္ေဘးသည္ အစိုးရျဖဳတ္ခ်ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံအား ဆန္႔က်င္သည့္ ျပစ္မႈမ်ားအားဝန္ခံေၾကာင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ တတိယေျမာက္ႏ်ဴကလီးယားစမ္းသပ္မႈအၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားအၾကား တင္းမာမႈ မ်ားျဖစ္ေပၚေနစဥ္ ယင္းကဲ့သို႔ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္မႈကိစၥရပ္ေပၚေပါက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ျပစ္ဒဏ္ေပး ေထာင္ခ်မႈအား အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ ခ်က္ခ်င္းလႊတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
ဆီးရီးယားႏုိင္ငံၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပူးတဲြေဆာင္႐ြက္ရန္ အေမရိကန္ႏွင့္ ႐ုရွား သေဘာတူ
ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ႏိုင္ငံတကာ အစည္းအေဝးတစ္ရပ္ က်င္းပျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဂၽြန္ကယ္ရီႏွင့္႐ုရွားသမၼ ဗလာဒီမာပူတင္တို႔ ေမလ ၇ ရက္ေန႔က သေဘာတူ ညီခဲ့ၾကသည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ႐ုရွား ႏွစ္ႏိုင္ငံတို႔ ပူးေပါင္း၍ ဆီးရီးယားအစိုးရႏွင့္ အတိုက္အခံအဖြဲ႕မ်ား ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမႈမ်ားျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ ႀကိဳးစားသြားၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
႐ုရွားႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ဆႏၵျပမႈမ်ား
ေမလ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ႐ုရွားသမၼတ ပူတင္အစိုးရအဖြဲ႕အား လူေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ ဆႏၵျပမႈတစ္ခုျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ေမလ ၅ ရက္ေန႔သည္ ႐ုရွားအစိုးရမွ အတိုက္အခံမ်ားအား ဖမ္းဆီးေထာင္ခ် သည့္ တစ္ႏွစ္ျပည့္သည့္ေန႔လည္း ျဖစ္သည္။ ပူတင္အစိုးရလက္ထက္တြင္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ အက်င့္ပ်က္မႈမ်ား အဆံုးသတ္ရန္၊ ႏိုင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္မ်ားရရွိေရးႏွင့္ ဖမ္းဆီးထားေသာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအား ျပန္လည္လႊတ္ေပးရန္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္း ဆႏၵျပမႈတြင္ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕ရွိ ရဲ ၈၀၀၀ နီးပါး လံုၿခံဳေရးရယူခဲ့ရၿပီး ဆႏၵျပသူ ၆ ဦးထက္မနည္းဖမ္းဆီးခံခဲ့ရၿပီး ၁ ဦး ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
WTO ၏အႀကီးအကဲအျဖစ္ေ႐ြးခ်ယ္ခံရေသာ ဘရာဇီးသံအမတ္ႀကီး ႐ိုဘာတို အေဇဗီရဲဒို
Photo Credit by AFP
WTO ကမာၻ႕ကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႕ႀကီး၏ လက္ရွိ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ ပတ္စ္ကယ္လ္ လမီ ၏ေနရာအား လက္တင္ အေမရိကတိုက္သားတစ္ဦးျဖစ္သူ ဘရာဇီးသံအမတ္ႀကီး ႐ိုဘာတို အေဇဗီရဲဒို အား တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရန္ ေ႐ြးခ်ယ္လိုက္ပါတယ္။ ပထမဆံုး လက္တင္အေမရိကတိုက္သားအား ေ႐ြးခ်ယ္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး စက္တင္ဘာလတြင္ တာဝန္လဲႊေျပာင္းထမ္းေဆာင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ BRIC ဟုေခၚေသာ စီးပြားေရး ထြန္းသစ္စႏိုင္ငံမ်ား အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံ တစ္ခုမွ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရး အဖဲြ႔ႀကီးအား ဦးေဆာင္ရန္ ပထမဆံုး ေရြးခ်ယ္ခံရျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ လယ္ယာထြက္ကုန္ေတြမ်ားအတြက္ အေထာက္အပံ့ေပးေရးကိစၥ၊ ထုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ားအေပၚ အခြန္သတ္မွတ္သည့္ ကိစၥႏွင့္ ကမာၻ႔ေစ်းကြက္ကို ဖံြ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားဝင္ေရာက္ႏိုင္ရန္ အခြင့္အလမ္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဖဲြ႔ဝင္ႏုိင္ငံမ်ား ၾကားတြင္ သေဘာတူညီမႈ ရရွိရန္ အခက္အခဲမ်ား၂၀၀၁ ခုႏွစ္ထဲက ညိွႏိႈင္း၍မရေသးေသာ ကိစၥရပ္မ်ားျဖစ္သည္။ ယင္းကိစၥရပ္မ်ားသည္ WTO ၏ အႀကီးအကဲအသစ္အျဖစ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရာတြင္ ရင္ဆိုင္ရမည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ၆ လခန္႔ၾကာျမင့္ေအာင္ ကမာၻ႕ကုန္သြယ္ေရးအဖဲြ႕ႀကီး၏ အႀကီးအကဲသစ္ေ႐ြးခ်ယ္မႈတြင္ မစၥတာ ႐ိုဘာတို အေဇဗီရဲဒို အားေ႐ြးခ်ယ္ခံရမႈအေပၚတြင္ ဘရာဇီးသမၼတ Dilma Rousseff ကႀကိဳဆိုခဲ့ၿပီး WTO အဖြဲ႕ႀကီးအတြက္ ေအာင္ျမင္ျဖစ္သည္ဟု ထုတ္ေျပာေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္