Posts
The Irrawaddy, By Marwaan Macan – Markar, 23rd March 2010
မဲေခါင္ျမစ္၏ ေရမ်က္ႏွာျပင္သည္ ႏွစ္ေပါင္း ငါးဆယ္ အတြင္း စံခ်ိန္တင္ က်ဆင္းခဲ့ရာ၊ ထိုသို႔ျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းကို ရွာၾကရသည္မွာ ထံုးစံပင္ ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံ၏ အျပစ္တင္ခံရသည္မွာ တ႐ုတ္ပင္ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ ေရေၾကာင္းလမ္းမ်ား ျဖတ္သန္း စီးဆင္းသည့္ ႏိုင္ငံႀကီး ျဖစ္သည္။
ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ေဒသတြင္း မီဒီယာမ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက မဲေခါင္ျမစ္ အထက္ပိုင္းတြင္ ေရကာတာမ်ား တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ နိမ့္က်ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္းႏုိင္ငံမ်ား ျဖစ္ေသာ ျမန္မာ၊ လာအုိ၊ ထိုင္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔တြင္ ေနထိုင္ေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ထိခိုက္ေၾကာင္း အျပစ္တင္ခဲ့သည္။
မဲေခါင္ျမစ္၏ ေန႔စဥ္ ေရအသံုးျပဳမႈ၊ အနယ္မ်ား ပို႔ခ်မႈတို႔သည္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ား အေစာပိုင္း ကတည္းက စတင္ ေျပာင္းလဲလာခဲ့ရာ တ႐ုတ္တို႔၏ ေရကာတာ စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ ေနခဲ့သည္ဟု ဘန္ေကာက္ အေျခစိုက္ Save the Mekong Coalition က ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ မဲေခါင္ျမစ္ စီးဆင္းရာ ေဒသမ်ား ျဖစ္ေသာ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း၊ ျမန္မာႏွင့္ လာအိုတို႔တြင္ ငါးမ်ား ရွားပါးျခင္း၊ ေရထြက္ အပင္္မ်ား ရွားပါးလာျခင္းတို႔သည္ ေဒသ စီးပြားေရးႏွင့္ လူေနမႈ ဘဝမ်ားကို အႀကီးအက်ယ္ ခံစားရေစသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ေဒသတြင္းရွိ အျခားေသာ ႏိုင္ငံမ်ားထက္္ စာလွ်င္ ပိုမို၍ လြတ္လပ္ ပြင့္လင္းေသာ ထိုင္းႏိုင္ငံ သတင္းစာမ်ားက ပို၍ ပြင့္လင္းစြာ ေဝဖန္ၾကသည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ လက္ရွိ မဲေခါင္ျမစ္ ျပႆနာတြင္ အိမ္နီးခ်င္းေကာင္း အျဖစ္ အစမ္းသပ္ခံရာ၌ က်႐ႈံးေနေၾကာင္း အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေဝေသာ Bangkok Post သတင္းစာ ေခါင္းႀကီးပိုင္းတြင္ ေရးသားခဲ့သည္။ ျပႆနာမွာ တ႐ုတ္တုိ႔သည္ မဲေခါင္ျမစ္၏ သဘာဝကေပးေသာ အဖိုးတန္မ်ားကို ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ၈ ခု ျပဳလုပ္ၿပီး အသံုးခ်ခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္ဟု Bangkok Post တြင္ ေရးသားခဲ့သည္။
ယခု ေနာက္ဆံုး အဆက္မျပတ္ ေဝဖန္မႈမ်ားေၾကာင့္ တ႐ုတ္သည္ ၎ကိုယ္၎ ကာကြယ္ရန္၊ မဲေခါင္ျမစ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္ က်ဆင္းရျခင္းမွာ ေဒသတြင္း ဆိုးဝါးေသာ မိုးေခါင္မႈေၾကာင့္ဟု အျပစ္ဖို႔ခဲ့သည္။
တ႐ုတ္သည္ မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး မပ်က္ေစလိုသည့္ အေနျဖင့္ တ႐ုတ္ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးက ေဝဖန္သူမ်ားကို သတိေပးရာတြင္ Lancang ဟု ေခၚေသာ မဲေခါင္ျမစ္ အထက္ပိုင္းသည္ ျမစ္ႀကီး၏ ေရပမာဏ၏ ငါးပံုတစ္ပံုေအာက္တြင္သာ အက်ဳံးဝင္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ အေပၚပိုင္းတြင္ တ႐ုတ္တုိ႔ လုပ္သမွ်သည္ ေအာက္ပိုင္းတြင္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ နိမ့္က်မႈကို ႀကီးမားစြာ မထိခိုက္ဟု ေျပာခဲ့သည္။
Lancang ျမစ္သည္ တ႐ုတ္ျပည္ ျပင္ပသို႔ စီးထြက္ေသာ ပမာဏသည္ ႏွစ္စဥ္ ပ်မ္းမွ် ၆၄ ဘီလီယံ ကုဗမီတာရွိရာ မဲေခါင္ျမစ္မွ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္သို႔ စီးထြက္သြားေသာ ပမာဏ၏ ၁၃.၅% သာ ရွိသည္ဟု ဘန္ေကာက္ရွိ တ႐ုတ္ သံ႐ံုးမွ Chen Dehai က သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာခဲ့သည္။
Chen ၏ ကာကြယ္ ေျပာဆိုမႈမ်ားသည္ ဘန္ေကာက္တြင္ တ႐ုတ္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Hu Zhengyue က ထိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘီဆစ္သို႔ မဲေခါင္ျမစ္ေရ က်ဆင္းမႈသည္ အေပၚပိုင္းတြင္ ေရကာတာမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထြက္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ မဲေခါင္ေဒသတြင္း အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အက်ဳိးတူ ကိစၥရပ္မ်ား ပ်က္စီးေအာင္ မည္သည့္ အရာမွ် ျပဳလုပ္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း Hu က ေျပာခဲ့သည္ဟု ထိုင္းမီဒီယာမ်ားက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
Beijing ၏ အေၾကာင္းျပခ်က္ ျဖစ္ေသာ ေရကာတာမ်ားေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ မိုးေခါင္မႈေၾကာင့္ မဲေခါင္ျမစ္ေရ ခမ္းေျခာက္မႈ ျဖစ္သည္ဆုိျခင္းကို မဲေခါင္ျမစ္ ေကာ္မရွင္ (MRC) က ေထာက္ခံခဲ့သည္။ MRC သည္ အစိုးရ အခ်င္းခ်င္း ဖြဲ႕ထားေသာ အဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး မဲေခါင္ျမစ္ ကိစၥကို စီမံခန္႔ခြဲေသာ အဖြဲ႕ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ ေရကာတာမ်ားေၾကာင့္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ က်ဆင္းမႈ ျဖစ္သည္ ဆိုေသာ တိုက္႐ိုက္ သက္ေသျပစရာမ်ား မေတြ႕ရွိရေၾကာင္း MRC ၏ ဆက္သြယ္ေရး အႀကံေပး Damian Kean က ေျပာသည္။
"ၿပီးခဲ့တဲ့ မိုးရာသီမွာ မိုးေရခ်ိန္ လက္္မ အေတာ္ နည္းပါတယ္၊ မိုးကလည္း ေအာက္တုိဘာလမွာ ပံုမွန္ထက္ ေလးပတ္ေလာက္ ေစာၿပီး ရပ္သြားတယ္" ဟု Kean က MRC အေျခစိုက္ရာ လာအိုႏိုင္ငံ ဗီယင္က်န္းၿမိဳ႕မွ ေန၍ တယ္လီဖုန္းျဖင့္ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းရာတြင္ ေျဖၾကားခဲ့သည္။ ယခု လက္ရွိ ေျခာက္ေသြ႕ရာသီတြင္ မဲေခါင္ျမစ္ ေရပံုမွန္ေအာက္ အမ်ားႀကီး က်ဆင္းရျခင္းမွာ ႏွစ္ငါးဆယ္ အတြင္း မိုးေရခ်ိန္ အနည္းဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း MRC ၏ ေလ့လာခ်က္မ်ားတြင္ အဆံုးသတ္ ေဖာ္ျပထားသည္ဟု ၎က ေျပာသည္။
အဆိုပါ ေျပာၾကားခ်က္ကို Carl Middleton ကဲ့သို႔ေသာ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္က လက္မခံခဲ့ေပ။ တ႐ုတ္သည္ ေရကာတာမွ ေတာင္ဖက္သို႔ ေပး၍ စီးဆင္းေစေသာ ေရပမာဏႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ မရွိေၾကာင္း၊ တ႐ုတ္၏ ေရကာတာမ်ားသည္ လက္ရွိ ျပႆနာကို ပိုမို ဆိုးရြားေစေၾကာင္း Carl က ျငင္းဆိုသည္။ "အကယ္၍သာ တ႐ုတ္က သူ႔ေရကာတာ ေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ေရစီးဆင္းေစမႈကို လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ျပန္သင့္တာေပါ့" ဟု ၎က IPS သို႔ ေျပာသည္။
တ႐ုတ္သည္ မဲေခါင္ျမစ္ေပၚရွိ ၎တို႔၏ ေရကာတာ စီမံကန္းမ်ား၏ သတင္းမ်ားကို ထုတ္ျပန္ျခင္း မျပဳေၾကာင္း၊ Carl က ေျပာသည္။ ၎သည္ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ International River ၏ မဲေခါင္ဆိုင္ရာ အစီအစဥ္ ညႇိႏိႈင္းေရးမွဴး ျဖစ္သည္။ မိမိတို႔ အေနျဖင့္ ျမစ္ဝွမ္းကို စီမံခန္႔ခြဲရာတြင္ မွန္ကန္ေသာ သတင္းအခ်က္ ရရွိေရးသည္ လိုအပ္ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
တ႐ုတ္သည္ ေျခာက္ေသြ႕ရာသီ ေရစီးဆင္းေစမႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္းမ်ားကို ေပးပို႔ျခင္း မရွိေသာ္လည္း မိုးရာသီတြင္ ေရလွ်ံမႈမ်ား ျဖစ္လာပါက ေရအားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား ေပးရလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္သည္ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္က MRC ႏွင့္ ပထမဆံုး သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့သည္။
တ႐ုတ္သည္ MRC ႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိသည္မွာ ၎သည္ MRC ၏ ေလ့လာသူသာ ျဖစ္ၿပီး အဖြဲ႕ဝင္ မဟုတ္ျခင္းေၾကာင့္ သေဘာတူညီခ်က္ႏွင့္ အက်ဳံးမဝင္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္လည္း MRC ၏ ေလ့လာသူသာ ျဖစ္ၿပီး၊ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားမွာ ကေမာၻဒီးယား၊ လာအို၊ ထိုင္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔ ျဖစ္သည္။
မဲေခါင္ျမစ္သည္ ၄၆၆၀ ကီလိုမီတာ ရွည္လ်ားၿပီး တိဗက္လြင္ျပင္မွ စတင္ ျမစ္ဖ်ားခံၿပီး၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း ယူနန္ျပည္နယ္ကို ျဖတ္သန္း စီးဆင္းၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျဖတ္ကာ MRC အဖြဲ႕ဝင္ ေလးႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းမွသည္ ဗီယက္နမ္ ေတာင္ပိုင္းမွ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ထဲသို႔ စီးဝင္သည္။ မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္း၏ ၈၀ % ေသာ ေရမ်ားမွာ မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္းတြင္ ရွိေသာ ျမစ္ငယ္ေလးမ်ား၏ စီးဝင္လာမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
တ႐ုတ္သည္ မဲေခါင္ျမစ္တြင္ ေရကာတာ ၈ ခု စီစဥ္ထားရာ ေလးခု ၿပီးစီးၿပီ ျဖစ္သည္။ Xiaowan ေရကာတာသည္ ကမာၻတြင္ အႀကီိးဆံုး ေရကာတာ အခံုးႀကီး ျဖစ္ၿပီး ၎၏ ေရသိုေလွာင္္္မႈေၾကာင့္ ၂၀၀၉ ေအာက္တိုဘာလတြင္ မဲေခါင္ျမစ္ေရကို အႀကီးအက်ယ္ ဒုကၡ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။
ေရကာတာမ်ားႏွင့္ ၎တို႔ေၾကာင့္ မဲေခါင္ျမစ္၏ ေဂဟစနစ္ႏွင့္ ငါးဖမ္း ရရွိမႈ ကိစၥရပ္မ်ား အေၾကာင္း ဆူညံစြာ ေျပာလာမႈမွာ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္က မဲေခါင္ျမစ္ အထက္ပိုင္း တ႐ုတ္၏ ပထမဆံုး ေရကာတာ Manwan ၿပီးကတည္းက ျဖစ္သည္။ မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းတြင္ ေနထိုင္ေသာ လူဦးေရ သန္း ၆၀ ၏ လူေနမႈ ဘဝမ်ားသည္ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းတြင္ အဓိက မူတည္ေနသည္။ မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္းတြင္ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းမွ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ဝင္ေငြ ႏွစ္ဘီလီယံ ေဒၚလာမွ သံုးဘီလီယံ ေဒၚလာ ရရွိသည္။
Manwan ေရကာတာ စတင္ လည္ပတ္သည့္ အခ်ိန္က မဲေခါင္ျမစ္ေရ အႀကီးအက်ယ္ ခမ္းေျခာက္ခဲ့ဖူးသည္။ ထိုအခ်ိန္က ေဒသခံ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ တက္ႂကြသူမ်ားက ကန္႔ကြက္လာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ နီးပါးရွိၿပီး၊ တ႐ုတ္၏ ေရကာတာမ်ားေၾကာင့္ ႐ုတ္တရက္ ပံုမွန္ မဟုတ္ေသာ ျမစ္ေရ က်ဆင္းမႈမ်ား ျဖစ္ရသည္ဟု ကန္႔ကြက္ ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း ျမစ္နံေဘးတြင္ ေနထိုင္ေသာ ေဒသခံ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ေရမ်က္ႏွာျပင္ က်ဆင္းမႈမ်ားသည္ တ႐ုတ္က ေရကာတာမ်ား ၿပီးကတည္းက ျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ေနၾကေၾကာင္း ဘန္ေကာက္ အေျခစိုက္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ Towards Ecological Recovery and Regional Alliance မွ Montree Chantarong က ေျပာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎တို႔၏ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေၾကာင္း ေျပာၾကသည္ဟုလည္း ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.
To unsubscribe from this group, send email to yangonchronicle2010+unsubscribegooglegroups.com or reply to this email with the words "REMOVE ME" as the subject.