Posts
Andrew Batson, Daisuke Wakaba Yashi and Mark Whitehouse, 16th August 2010
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ကမာၻ႔ ဒုတိယ အႀကီးဆံုး စီးပြားေရး ႏိုင္ငံအျဖစ္ ယခုႏွစ္အတြင္း ဂ်ပန္ကို ေက်ာ္တက္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသျဖင့္ ခက္ခဲ ပင္ပန္းမႈမ်ား ႏွင့္အတူ ေအာင္ပြဲမ်ားပါ ရရွိေနသည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံ တစ္ခု အတြက္ ယခင္က မရွိခဲ့ဖူးေသာ အေနအထား တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။
တနလၤာေန႔ မနက္က ထုတ္ျပန္ေသာ ဂ်ပန္၏ ဒုတိယ ေလးလပတ္ ဂ်ီဒီပီမွာ ေဒၚလာ ၁.၂၈၈ ထရီလီယံသာ ရွိသျဖင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယ ေလးလပတ္ ဂ်ီဒီပီ ေဒၚလ ၁.၃၃၉ ထရီလီယံထက္ ေလ်ာ့နည္းေနသည္။
ဤအခ်က္မွာ တ႐ုတ္သည္ ဂ်ပန္ကို တစ္ႀကိမ္တည္းႏွင့္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး အတြက္ ေက်ာ္ျဖတ္သြားမည့္ လကၡဏာကို ၫႊန္ျပေနသည္။ တ႐ုတ္ စီးပြားေရး ပိုမို သြက္လက္လာသည့္ ယခင္ႏွစ္ ေနာက္ဆံုး ေလးလပတ္ ကာလကပင္ တ႐ုတ္ ထုတ္ကုန္ တန္ဖုိးက ဂ်ပန္ကို ေက်ာ္တက္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္ကို အေစာပိုင္း ေလးလပတ္မ်ားတြင္ ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္းသည္ ဂ်ပန္ကို တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ျဖတ္ထားႏိုင္သည့္ အရွိန္အဟုန္ တ႐ုတ္တြင္ ရွိေနသည္ကို ၫႊန္ျပေနသည္။ ၂၀၁၀ အတြက္ ကိန္းဂဏန္းမ်ား အားလံုးကို စုစည္းၿပီးသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ တ႐ုတ္သည္ ဂ်ပန္ကို ေက်ာ္ကာ ကမာၻ႔ ဒုတိယ အႀကီးဆံုး စီးပြားေရး ႏိုင္ငံ အဆင့္ကို ရယူေတာ့မည္ဟု စီးပြားေရး ပညာရွင္ အမ်ားစုက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။
တ႐ုတ္၏ စီးပြားေရး ထုတ္လုပ္မႈ ေဒၚလာ ၅ ထရီလီယံႏွင့္ အေမရိကန္၏ စီးပြားေရး ထုတ္လုပ္မႈ ေဒၚလာ ၁၅ ထရီလီယံ အၾကားတြင္ ကြာဟခ်က္ ႀကီးမားလြန္းသည့္ အျပင္ တ႐ုတ္၏ လက္ရွိ ႀကီးထြားႏႈန္းမွာလည္း အစဥ္မျပတ္ ရႏိုင္မည္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ တ႐ုတ္ အေနျဖင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို မွီရန္ ဆယ္စုႏွစ္ တစ္စု (သို႔) ထို႔ထက္ ပို၍ အခ်ိန္ လိုအပ္လိမ့္မည္။
"ဒီအေျပာင္းအလဲက ကမာၻ႔စီးပြားေရး အတြက္ မွတ္တိုင္ တစ္ခု ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္" ဟု နယူးေယာက္ J.P Morqan Chase & Co မွ စီးပြားေရး ပညာရွင္ အႀကီးအကဲ Bruce Kasman က ေျပာၾကားသည္။ "တျခားႏိုင္ငံ အမ်ားစု တကယ္ကို အခက္အခဲ ေတြ႕ေနခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ေကာင္းေကာင္း ျဖတ္သန္းၿပီး သန္စြမ္း ႀကီးထြားခဲ့တာကေတာ့ ခ်ီးက်ဴးစရာပါပဲ" ဟု ၎က ဆက္လက္ ေျပာသည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ၁၀ ႏွစ္ ေက်ာ္ခန္႔ကမူ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ကမာၻ႔ သတၱမ အႀကီးဆံုး စီးပြားေရး အဆင့္တြင္ ရွိခဲ့သည္။ ၎သည္ ၂၀၀၇ တြင္ ဂ်ာမနီကို ေက်ာ္ျဖတ္ကာ နံပါတ္ (၃) ျဖစ္လာသည္။ ယခု ၂၀၁၀ တြင္မူ ဂ်ာမနီက အဆင့္ ၄၊ ျပင္သစ္က အဆင့္ ၅၊ ၿဗိတိန္က အဆင့္ ၆ ရရွိကာ အဆင့္ ၇ အီတလီ၏ ေနာက္တြင္ ဘရာဇီးက အဆင့္ ၈ အျဖစ္ ေပၚထြက္လာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။
တ႐ုတ္၏ စီးပြားေရး အဆင့္ကို အတိအက် သတ္မွတ္ျခင္းသည္ စီးပြားေရး က႑မ်ားကို မည္သို႔ မည္ပံု တိုင္းတာသည္ ဟူေသာ လုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ အေမရိကန္၏ ေနာက္တြင္ ဒုတိယ အျဖစ္ ဂ်ပန္ကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ခဲ့သည့္တိုင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ တစ္ဦးခ်င္း ထုတ္လုပ္မႈ တန္ဖိုးမွာ ေဒၚလာ ၄၀၀၀ ခန္႔သာ ရွိ၍ ဂ်ပန္၏ ဆယ္ပံုတစ္ပံုခန္႔သာ ရွိသည္။
ေလထိုးသကဲ့သို႔ ႀကီးထြားေနေသာ တ႐ုတ္ႏွင့္ သိသိသာသာ ျခားနားစြာပင္ ဂ်ပန္ စီးပြားေရးမွာ ဆယ္စု ႏွစ္စုခန္႔ ေႏွးေကြး ေလးလံကာ ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေနသျဖင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အဆင့္ ေျပာင္းလဲမႈ ေပၚထြက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံမွာမူ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္အနည္းငယ္ အတြင္း အာရွ၏ စီးပြားေရး ဦးေဆာင္ ႏိုင္ငံ အဆင့္ကို ဆံုး႐ႈံးခဲ့ျခင္းအား မလြဲမေရွာင္သာ လက္ခံလိုက္သည့္ လကၡဏာ ရွိသည္။ ၿပီးခဲ့ေသာ ဧၿပီလတြင္ ဂ်ပန္ နာမည္ႀကီး သတင္းစာ အဆာဟီ ရွင္ဘြန္းက လူေပါင္း ၂၃၉၂ ေယာက္ကို စစ္တမ္း ေကာက္ယူခဲ့ရာ ၅၀ % က ဂ်ပန္ စီးပြားေရးကို တ႐ုတ္က ေက်ာ္တက္သြားၿပီး၊ အဆင့္ ၃ သို႔ က်သြားျခင္းကို အဓိက ျပႆနာ တစ္ခုဟု ယူဆၾက၍ ၄၆ % ကမူ ယင္းသို႔ မယူဆၾကဟု သိရွိရသည္။
အနာဂတ္ ကံၾကမၼာ အေပၚ သေဘာ ကြဲလြဲမႈမ်ား အနက္ တိုက်ဳိမွ တကၠစီ ဒ႐ိုင္ဘာ ကိုအိခ်ိယာမာတာက ကုန္က်စရိတ္ ေထာင္းေနေသာ ဂ်ပန္မ်ားမွာ တကၠစီ ငွားရမ္းမႈ နည္းလာၿပီး တ႐ုတ္ ကမာၻလွည့္ ခရီးသည္မ်ားကိုသာ ပို၍ အားထား ေနရသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ျခင္းမွာ ထင္ရွားသည့္ သာဓက တစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။ "ဒါဟာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ က်ဆင္းသြားတယ္ ဆိုတာကို စိတ္မေကာင္းစရာ သတိေပးမႈ တစ္ရပ္ပါ" ဟု ၎က ဆိုသည္။ "ဒီလို ေျပာဖို႔ မသင့္ေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဂ်ပန္ေတြ တခ်ိန္က စီးပြားေရး စန္းထခဲ့တဲ့ ပံုစံကို တ႐ုတ္ေတြ ခံစားေနတာကို ၾကည့္ရတာ နည္းနည္းေတာ့ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္မိတယ္ ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္ ႐ိုး႐ိုးသားသာ ဝန္ခံပါရေစ" ဟု ယာမာတာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၁၉၈၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ဂ်ပန္ စီးပြားေရး စန္းထကာ စီးပြားေရး ဟဲဗီးဝိတ္ ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ ဂ်ပန္ ကုမၸဏီမ်ားက အာရွတစ္လႊား စက္႐ံုမ်ား တည္ေဆာက္မႈ အတြင္းသို႔ ေငြမ်ား ေလာင္းထည့္ခဲ့သည့္ လမ္းေၾကာင္း အတိုင္း ယခု တ႐ုတ္က လုိက္ပါေနသည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ၎၏ အေနအထား အေပၚ ေထာက္ခံမႈ ရရွိရန္ အတြက္ ၎၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အိမ္နီးခ်င္းမ်ားကို အာမခံရန္ အာ႐ံုစိုက္ေနၿပီး အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားေလာက္ စည္းကမ္း သတ္မွတ္ခ်က္ မထားဘဲ အေထာက္အပံ့ ေပးအပ္ျခင္း၊ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္လ်က္ ရွိသလို ယဥ္ေက်းမႈ လက္တံ ဆန္႔ျခင္းကိုလည္း ပထမဆံုး အႀကိမ္ အသည္းအသန္ ျပဳလုပ္ေနသည္။
ယခုအခါ တ႐ုတ္ စီးပြားေရး ႀကီးထြားလာျခင္းသည္ ဆြဲေဆာင္မႈ အျဖစ္သာမကပဲ ၿခိမ္းေျခာက္မႈလည္း ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ အျပင္ သတိထား ကိုင္တြယ္ရန္ လိုအပ္သည္ ဆိုေသာ အခ်က္ကို ႏိုင္ငံျခားေရး မူဝါဒ စည္းဝိုင္းမ်ား အတြင္း ပိုမို သိရွိ သေဘာေပါက္ လာၾကသည္။ "တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက သူ႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ သေဘာထား အမာ/အေပ်ာ့ကို စဥ္းစား ဆင္ျခင္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ တ႐ုတ္ လူမ်ဳိးေတြဟာ ႏွစ္သက္စရာ ေကာင္းတယ္လို႔ ကမာၻက အသိအမွတ္ျပဳေနပါၿပီ" ဟု ေဘဂ်င္းရွိ ရွင္းဟြာ တကၠသိုလ္ ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာေရးဌာနမွ ပါေမာကၡ လူဂ်န္ေယာင္က ေျပာၾကားသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ စီးပြား ႂကြယ္ဝလာျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာ အျဖစ္သို႔ စတင္ ေျပာင္းလဲ ေနေသာ္လည္း ႏိုင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ေဝဖန္စရာ ပစ္မွတ္တစ္ခု အျဖစ္ကိုလည္း ေရာက္ရွိေနသည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ပို႔ကုန္ ဦးေဆာင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး မူဝါဒကို ကမာၻ႔ ကုန္သြယ္ေရး ဟန္ခ်က္ မညီမႈ၏ အေၾကာင္းရင္း အျဖစ္ အေနာက္ႏိုင္ငံ တာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္ အမ်ားစုက ႐ႈျမင္ေနၾကသည္။ တ႐ုတ္ စီးပြားေရး သန္စြမ္းမႈသည္ အာဏာၾသဇာႏွင့္ လႊမ္းမိုးမႈကို ေပးစြမ္းသလို မိတ္ေဆြမ်ားကိုလည္း ဆံုး႐ႈံးႏိုင္ေျခ ရွိေနသည္။
စီးပြားေရး သန္စြမ္းမႈကို ပါဝါ အေပ်ာ့ အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲမည့္ တ႐ုတ္၏ စြမ္းရည္မွာ အကန္႔အသတ္မ်ား ရွိေနသည္ဟု ဆစ္ဒနီရွိ Lowy Institute of International Studies မွ ဝါရင့္ သုေတသန ပညာရွင္ Andrew Shearer က ေျပာၾကားသည္။ "တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာ လိုထာထက္ ပိုမို အားထုတ္တဲ့ အတြက္ မေအာင္ျမင္တဲ့ လကၡဏာေတြကို ေတြ႕ရပါတယ္" ဟု ၎က ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး၊ ဗီယက္နမ္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ၾသစေၾတးလ် စေသာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားႏွင့္ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ သံတမန္ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို ေထာက္ျပ ရည္ၫႊန္းသည္။
မတ္လက ေတာင္ကိုရီးယား စစ္သေဘၤာ နစ္ျမဳပ္မႈသည္လည္း တ႐ုတ္ႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယား ဆက္ဆံေရး အလွည့္အေျပာင္းကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ ခ်ဳိနန္ စစ္သေဘၤာ နစ္ျမဳပ္မႈ ျဖစ္ရပ္ အၿပီးတြင္ တ႐ုတ္သည္ ဆိုးလ္၏ အႀကီးဆံုး ကုန္သြယ္ဖက္ ျဖစ္သလို ၿပံဳးယမ္း၏ အဓိက မဟာမိတ္လည္း ျဖစ္သည္ကို ေတာင္ကိုရီးယား တို႔အတြက္ သတိျပဳစရာ ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ေမလတြင္ ေတာင္ကိုရီးယား၊ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ ဆီြဒင္ႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်ားတို႔ ပါဝင္ေသာ ႏိုင္ငံစံု စစ္ေဆးေရး အဖြဲ႕က ခ်ဳိနန္ သေဘၤာ နစ္ျမဳပ္ျခင္းသည္ ေျမာက္ကိုရီးယား တိုပီဒို ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု အစီရင္ခံစာ တင္ျပခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ေရတပ္သား ၄၆ ဦး ေသဆံုးေသာ သေဘၤာနစ္ျမဳပ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေတာင္ကိုရီးယားအား ဝမ္းနည္းစကား ေျပာၾကားရန္ တစ္လခန္႔ ေႏွာင့္ေႏွးခဲ့သည့္ အျပင္ စံုစမ္း စစ္ေဆးမႈ ရလဒ္မ်ားကို သံုးသပ္ရန္ ေတာင္ကိုရီးယားက ဖိတ္ေခၚခဲ့ျခင္းကိုလည္း တုန္႔ျပန္မႈ မျပဳလုပ္ခဲ့ပါ။ ထို႔အျပင္ အခင္းျဖစ္ရက္ ေနာက္ပိုင္း ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတို႔၏ ပူးတြဲ စစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈမ်ားကိုလည္း လူသိရွင္ၾကား ကန္႔ကြက္ခဲ့ျပန္သည္။
"တ႐ုတ္ရဲ႕ အျပဳအမူကေတာ့ ေတာင္ကိုရီးယားေတြ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာနဲ႔ လံုးဝ ဆန္႔က်င္ဘက္ပါပဲ" ဟု ဆိုးလ္ Yonxi University တ႐ုတ္ေရးရာ ေလ့လာမႈ ပါေမာကၡ ဟန္ဆြတ္ဟီးက ေျပာဆိုသည္။
"ခုိင္မာတဲ့ စီးပြားေရး ဆက္ဆံမႈေတြကေန ေကာင္းမြန္တဲ့ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး၊ စစ္ဖက္ ဆက္ဆံေရးကို အသြင္းေျပာင္းလိမ့္မယ္လို႔ တခ်ဳိ႕ ေတာင္ကိုရီးယားေတြက ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကပါတယ္။ အခုေတာ့ စိတ္ပ်က္စရာပါပဲ" ဟု ၎က ဆိုသည္။ ယခုႏွစ္ အေစာပိုင္းတြင္ Pew Global Attitudes Project က ျပဳလုပ္ေသာ သေဘာထား ေကာက္ယူမႈတြင္ ေတာင္ကိုရီးယား ၅၆ % က တ႐ုတ္ အေပၚ မႏွစ္သက္သည့္ သေဘာထားရွိၿပီး ၃၉ % ကသာ ႏွစ္သက္သည့္ သေဘာထား ေပးခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။
အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား အတြက္လည္း တ႐ုတ္သည္ အဓိက စီးပြားဖက္ ျဖစ္ေနၿပီး၊ အခ်ိန္ ၾကာျမင့္စြာ ဦးေဆာင္ခဲ့ေသာ ဂ်ပန္ကို မႏွစ္က ေက်ာ္တက္ကာ အာဆီယံ ၁၀ ႏိုင္ငံ၏ အႀကီးဆံုး ကုန္သြယ္ဖက္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လညး္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္တြင္းရွိ ေရျပင္ႏွင့္ ကၽြန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ အျငင္းပြား ေနမႈမ်ားအေပၚ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ လတ္တေလာ ကိုင္တြယ္ပံုေၾကာင့္ အဆိုပါ ေဒသတြင္ သတိေပး ေခါင္းေလာင္း ျမည္လာခဲ့သည္။
--Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.