BBC News, 21st August 2010
အီရန္သည္ ႐ု႐ွား အစိုးရ တာဝန္႐ွိသူမ်ား တက္ေရာက္ေသာ ၎၏ ပထမဆံုး ႏ်ဴကလီယာ ဓါတ္အားေပး စက္႐ုံ အတြက္ အခမ္းအနားတြင္ ေလာင္စာမ်ား စတင္ ျဖည့္ဆည္းခဲ့သည္။
အီရန္ႏုိင္ငံ ေတာင္ပိုင္း Bushehr စက္႐ုံကို ႐ု႐ွားတို႔က တာဝန္ယူ လည္ပတ္မည္ ျဖစ္ၿပီး၊ လိုအပ္ေသာ ႏ်ဴကလီယာ ေလာင္စာကို ေပးမည္ျဖစ္ၿပီး ထြက္႐ွိေသာ ႏ်ဴကလီယာ စြန္႔ပစ္ ပစၥည္းမ်ားကို ျပန္လည္ သယ္ေဆာင္သြားမည္ ျဖစ္သည္။
အီရန္သည္ ကုလသမဂၢ၏ ေလးႀကိမ္ေျမာက္ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈကို ခံရရာ ၎၏ သီးျခား ယူေရနီယံ သန္႔စင္မႈ အစီအစဥ္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ပညာ႐ွင္မ်ားက ေျပာၾကားရာတြင္ အဆိုပါ စက္႐ုံအား ႐ု႐ွားက လည္ပတ္ေနသ၍ ေလာင္စာကို ႏ်ဴကလီယာဗံုးတြင္ သံုးရန္ အသြင္ေျပာင္းမႈအတြက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အနည္းငယ္သာ ႐ွိႏိုင္မည္ဟု ဆိုသည္။
အေနာက္က တီဟီရန္အား ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္ ျပဳလုပ္လိုမည္ကို ေၾကာက္ေနေသာ္လည္း အီရန္က ၎တို႔သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ စြမ္းအင္ ထုတ္လုပ္ေရးကိုသာ အစီအစဥ္ ႐ွိသည္ဟု ဆိုသည္။
Bushehr အေဆာက္အဦးမ်ား ေဆာက္လုပ္ရာ၌ ေႏွာင့္ေႏွး ၾကန္႔ၾကာမႈမ်ားေၾကာင့္ ၃၅ ႏွစ္ခန္႔ ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။
"အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက ခ်မွတ္တဲ့ ဖိအားေတြ၊ အေရးယူမႈေတြ ႐ွိေပမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အခု အီရန္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ႏ်ဴကလီယာ ေဆာင္႐ြက္မႈရဲ႕ အႀကီးဆံုး ျပယုဂ္ကို ေတြ႕ေနရပါၿပီ'' ဟု အီရန္ ႏ်ဴကလီယာ တာဝန္ခံ Ali Akbar Salehi က သတင္းေထာက္မ်ားသို႔ အဆိုပါ စက္႐ုံတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
BBC ၏ Jon Leyne က ေျပာၾကားရာတြင္ အီရန္အစိုးရ တာဝန္႐ွိ သူမ်ားသည္ ရန္သူမ်ားကို ေအာင္ႏိုင္ေသာ အစၥလာမ္ ႏို္င္ငံ၏ ေအာင္ပြဲအျဖစ္ ခံယူၿပီး၊ တစ္ျပည္လံုး အတိုင္းအတာႏွင့္ ေအာင္ပြဲခံရန္ စီစဥ္ထားသည္။
သို႔ေသာ္ စေကာ့တလန္႐ွိ St Andrews တကၠသိုလ္မွ အီရန္အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ပါေမကၡ Ali Ansari က ေျပာၾကားရာတြင္ Bushehr ၏ စတင္ႏိုင္မႈကို လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမိုခ်ဲ႕ကား ထားဖြယ္ ႐ွိသည္ဟု ဆိုသည္။
"ဖြင့္ပြဲကို လူသိေအာင္ လုပ္တာ ႐ွင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စက္႐ုံေဆာက္တာ ၾကာၿပီဆိုေတာ့ စက္ေတြက ေမာ္ဒယ္အေဟာင္းႀကီး ျဖစ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ မဟာ ဓါတ္အားလိုင္းထဲကို ပမာဏ နည္းနည္းပဲ ထည့္ေပးႏိုင္မွာပါ'' ဟု ၎က ဆိုသည္။
႐ု႐ွား-အေမရိကန္ သေဘာတူညီမႈ
Bushehr စက္႐ုံသည္ တစ္လအတြင္း လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား စတင္ ထုတ္လုပ္ႏုိင္မည္ဟု ပညာ႐ွင္မ်ားက ေျပာသည္။
၎တြင္ အေရးႀကီးေသာ ႏ်ဴကလီယာ ျပန္႔ပြားမႈ အႏၲရာယ္မ႐ွိဟု ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ သံုးသပ္သူမ်ားက ျမင္သည္။
၎တြင္ အသံုးျပဳသည့္ ယူေရနီယံ ေလာင္စာသည္ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္အတြက္ လိုအပ္ေသာ သန္႔စင္မႈ အဆင့္ေအာက္တြင္ အမ်ားႀကီး႐ွိသည္။ ႏ်ဴကလီယာ လက္နက္တြင္ အသံုးျပဳမည့္ ယူေရနီယံတြင္ သန္႔စင္မႈ ၉၀ % ေက်ာ္ ရမည္ျဖစ္ၿပီး၊ Bushehr တြင္ သံုးသည့္ ယူေရနီယံသည္ သန္႔စင္မႈ ၃.၅ % သာ ႐ွိသည္။
အီရန္သည္ ဓါတ္အားေပး စက္႐ုံ ေလာင္စာအတြက္ သံုးမည့္ ယူေရနီယံ သန္႔စင္မႈ အဆင့္ကို ကိုယ္တိုင္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေသာ္လည္း ယခု Bushehr အတြက္ ယူေရနီယံ ေလာင္စာကို ႐ု႐ွားမွ ရယူပါသည္။
အီရန္သည္ ယူေရနီယံကို ၂၀ % ထိ သန္႔စင္ႏိုင္ေသာ ေ႐ွ႕ေျပးအစီအစဥ္ စတင္ေနၿပီး ျဖစ္ရာ၊ ၎ကို ေဆးသုေတသန ဓါတ္ေပါင္းဖိုတြင္ လိုအပ္သည္ဟု ဆိုသည္။
ထိုအစီအစဥ္သည္ အေနာက္ႏုိင္ငံႏွင့္ အစၥေရးကို အခ်က္ေပး ေခါင္းေလာင္း ျမည္ေစခဲ့သည္။
အေမရိကန္သည္ Bushehr စက္႐ုံ ၿပီးစီးမႈကို ကန္႔ကြက္ထားမႈအား ႐ုတ္သိမ္းေပးျခင္းမွ အီရန္အား ေနာက္ဆံုး အေရးယူမႈတြင္ ႐ု႐ွား၏ မဲေပး ေထာက္ခံမႈအား အလဲအလွယ္ လုပ္ေပးရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဝါ႐ွင္တန္ သတင္းမ်ားက ယူဆသည္။
ဥေရာပ တာဝန္႐ွိသူမ်ားသည္ မၾကာေသးမီက အီရန္အေပၚ ၎တို႔၏ ကႀကိဳး ေျပာင္းသြားေၾကာင္း၊ BBC သတင္းေထာက္က အီရန္ ေခါင္းစဥ္တပ္သလို ႏ်ဴကလီယာ စြမ္းအင္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အသံုးခ်ေသာ Bushehr ကို ဥပမာေပး၍ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေသာၾကာေန႔က ထုတ္ျပန္ေသာ အာခံသည့္ ေၾကညာခ်က္တြင္ အီရန္ ႏ်ဴကလီယာ စြမ္းအင္ အဖြဲ႕အႀကီးအကဲ Ali Akbar Salehi က ေျပာၾကားရာတြင္ အီရန္အေနျဖင့္ ယူေရနီယံ သန္႔စင္မႈကို ဆက္လက္ ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အီရန္တရားဝင္ သတင္းေအဂ်င္စီ IRNA သတင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
Bushehr စက္႐ုံကို ညႊန္း၍ ၎က ေျပာၾကားရာတြင္ "ဒီစက္႐ုံအတြက္ ႏ်ဴကလီယာ ေလာင္စာကို ႐ု႐ွားက ေနာက္ဆယ္ႏွစ္ပဲ ေပးမယ္ဆိုပါစို႔။ ေနာက္ႏွစ္ (၃၀) ကေန (၅၀) အတြင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘာလုပ္ရမွာလဲ'' ဟု ၎ကဆိုသည္။
အီရန္အေနျဖင့္ Natanz စက္႐ုံတြင္ လိုအပ္ေသာ ခြဲထုတ္ သန္႔စင္ေပးသည့္ ကိရိယာမ်ား တပ္ဆင္ၿပီးပါက သန္႔စင္ၿပီး ယူေရနီယံ တန္(၃၀) ခန္႔ အထိ ထုတ္လုပ္ႏိုင္မည္ဟု ၎က ေျပာသည္။
--Yangon Chronicle သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ ဖတ္သူမ်ား ေဒါင္႔စုံ သတင္းရေအာင္ ေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ဘာသာျပန္ ဆိုေဖာ္ျပခ်က္ အားလုံးသည္ မူရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ အာေဘာ္သာ ျဖစ္၍ Yangon Chronicle ၏ သေဘာထား မဟုတ္ပါေၾကာင္း။
The information from this group yangonchronicle2010 were allowed to be reposted on the website named http://transparencymyanmar2010.blogspot.com/ upon their request.