WEEK IN INTERNATIONAL AFFAIR |
တစ္ပတ္အတြင္း ႏုိင္ငံတကာေရးရာ သတင္းမ်ား
တစ္ပတ္အတြင္း ႏိုင္ငံတကာေရးရာ အေျခအေနမ်ားကို စာဖတ္သူမ်ား သိေစရန္ အလို႔ငွာ Yangon Chronicle မွစုစည္းတင္ျပအပ္ပါသည္။
သတင္းအဖြဲ႕
ရတက္မေအးႏုိင္ေသာ ေျမာက္ကိုရီးယားအေရးႏွင့္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုေတာင္း
photo credit by online
ယခင္အပတ္က ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံသည္ ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးတြင္ ေနာက္ဆံုးက်န္ရွိ ေနေသးသည့္ စစ္ဘက္အေရးေပၚ ဆက္သြယ္ေရးလိုင္းကို ျဖတ္ေတာက္လိုက္ၿပီဟု ေၾကညာခဲ့ၿပီးေနာက္ ေတာင္ကိုရီးယား ႏွင့္ စစ္ျဖစ္ေနၿပီဟု စေနေန႔က ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားအေနႏွင့္ မၾကာခင္က ေတာင္ကိုရီးယားနွင့္ အေမရိကန္တို႔၏ လက္ရွိပူးတြဲစစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈ၊ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ တတိယေျမာက္ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ စမ္းသပ္မႈအၿပီး ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီ၏ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈမ်ား တိုးျမႇင့္လိုက္ျခင္းအေပၚ ေဒါသထြက္ကာ ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္ အေမရိကန္တို႔ကို စစ္ေရးတိုက္ခုိက္မႈမ်ား လုပ္မည္ဟုု ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ပါသည္။ ယခုကဲ့သို႕ တင္းမာမႈမ်ားျဖစ္ေနခ်ိန္ တနဂၤေႏြတြင္ အေမရိကန္တိုက္ေလယာဥ္ F-22 ႏွစ္စင္းသည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အိုကီနာဝါကၽြန္းရွိ Kadena ေလတပ္အေျခစိုက္စခန္းမွ ဆိုးလ္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ေတာင္ဘက္ မိုင္ ၄၀ ခန္႔အကြာမွာရွိတဲ့ Osan ေလတပ္အေျခစိုက္စခန္းကို ပ်ံသန္းျပခဲ့ပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားအစိုးရ၊ ပါတီ ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ပူးတဲြေၾကညာခ်က္တြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား အေျခအေန အရပ္ရပ္သည္ စစ္ပဲြျဖင့္သာ ေျဖရွင္းရမည့္အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ၏ တစ္ရက္ၾကာ ႏွစ္ပတ္လည္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းအၿပီး လက္ရွိအာဏာရပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံ၏ ႏ်ဴကလီးယား စစ္လက္နက္တိုးခ်ဲ႕ေရးႏွင့္ ဒုံးလက္နက္ စမ္းသပ္ပစ္လႊတ္ေရး လုပ္ငန္းကို ဆက္လုပ္သြားရန္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ထြက္လာခ်ိန္တြင္ ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ ပတ္ဂြန္ဟဲက ေျမာက္ကိုရီးယား၏ ရန္စမႈကို စစ္ေရးျဖင့္သာ တုန္႔ျပန္မည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ယခု ရက္ပိုင္းအတြင္း ေျမာက္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံဘက္မွ ရန္စေျပာဆိုမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ္လည္း စစ္ေရး လႈပ္ရွားမႈ တစုံတရာ မေတြ႔ရေသးဟု အေမရိကန္ သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္ကေျပာဆိုပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ ရန္စေျပာဆိုမႈႏွင့္ လက္ေတြ႔ အေျခအေန ၂ မ်ဳိးစလုံးကို အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနေၾကာင္း သိရသည္။
ေျမာက္ကိုရီးယား၏ ေငြရေပါက္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ေတာင္ကိုရီးယားႏွင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးျပယုဂ္ တစ္ခုျဖစ္ေသာ ေကေဆာင္စက္မႈဇုန္တြင္ ေတာင္ကိုရီးယားအလုပ္သမားမ်ားလာေရာက္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ျခင္းကိုလည္း စတင္ပိတ္ပင္ လုိက္ၿပီျဖစ္သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ျပဳမူလိုက္ျခင္းသည္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား တင္းမာမႈကို ထပ္တိုးေစခဲ့ပါသည္။
photo credit by guardian
ယင္းပဋိပကၡမ်ားအတြက္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဖရန္စစ္က မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ ဗာတီကန္ နန္းေတာ္ရွိ စိန္႔ပီတာရင္ျပင္တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ အီစတာပဲြတြင္ ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုေတာင္းေပးျခင္းကို ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံေရး ပဋိပကၡႏွင့္ ဒုကၡေရာက္ေနေသာ ျပည္သူမ်ား၊ ဒုကၡသည္မ်ားစြာတို႔အတြက္လည္း ေတာင္းဆု ျပဳေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္။
အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏုိင္ငံေရးမၿငိမ္သက္မႈမ်ား
မတ္လ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ အေသခံဗံုးခဲြသမားတစ္ဦးသည္ ဆီးရီးယားႏုိင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒမတ္စကတ္စ္ၿမိဳ႕ရွိ အယ္လ္အိုင္ မန္ဗလီတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ေဖာက္ခဲြမႈတစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ထိုျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ လူ ၄၉ ဦးေသဆံုးကာ၊ ၈၄ ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။ ယင္းတိုက္ခိုက္မႈသည္ အၾကမ္းဖက္မႈ ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ေရး ကိစၥမ်ားအား လုပ္ေဆာင္သည့္ ပညာရွင္ ဟာမက္ဆာရာ မာဒန္အယ္လ္ဘူတီ ကိုပစ္မွတ္ထား ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ယင္းအၾကမ္းဖက္လုပ္ရပ္သည္ အယ္လ္ခိုင္ဒါႏွင့္ ၎၏ မဟာမိတ္မ်ား လုပ္တက္သည့္ လကၡဏာမ်ိဳး ျဖစ္ေၾကာင္း ဆီးရီးယားႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
photo credit by online
ထို႔အျပင္ ဆီးရီးယားသမၼတ အာဆတ္သည္လည္း မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ဘရာဇီးလ္၊ ႐ုရွား၊ အိႏိၵယ၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံမ်ားအား ျပည္တြင္းစစ္ပြဲတြင္ ဆီးရီးယား သူပုန္မ်ားထံ စီးဝင္ေနေသာ ေငြေၾကးႏွင့္ လက္နက္မ်ားရပ္ဆိုင္းသြားေစရန္ အကူအညီေတာင္းခဲ့ပါသည္။ ၂ ႏွစ္တာ ဆီးရီးယားစစ္ပြဲ ကာလအတြင္း ဆီးရီးယားျပည္သူ ၇ ေသာင္းခန္႔ အသက္ဆံုး႐ႈံး၍၊ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးသူ ၂ သန္းမွ်ရွိေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ျပည္သူ ၄ သန္းေက်ာ္မွာလည္း က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအစရွိေသာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ား လိုအပ္လ်က္ ရွိေၾကာင္းသိရသည္။
အစၥေရးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘင္ဂ်မန္ေနတန္ယာဟုသည္ တူရကီဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဆက္ပ္ေတ ယစ္ပ္အာရ္ဂို ႏွင့္ မတ္လ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ ဖုန္းျဖင့္ဆက္သြယ္ေျပာဆိုကာ လြန္ခဲ့သည့္ သံုးႏွစ္မွ အစၥေရးေရေၾကာင္းစီးနင္းတိုက္ခိုက္မႈအတြက္ ေတာင္းပန္စကား ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္တို႔သည္ ဆက္ဆံေရးပံုမွန္ျဖစ္ေစရန္ သေဘာတူညီမႈ ရရွိခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။ ေနတန္ယာဟု ၏ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဒုတိယသက္တမ္း စတင္ခဲ့သည့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွစ၍ ေနတန္ယာဟု ႏွင့္ အာရ္ဒိုဂန္တို႔ အၾကားစကား ေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈသည္ ယခုအႀကိမ္ ပထမဆံုးျဖစ္သည္။ ယင္းေဆြးေႏြး မႈသည္ အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားအစၥေရးႏိုင္ငံသို႔ သံုးရက္ၾကာခရီးစဥ္ အၿပီးတြင္ ထင္ရွားစြာ ထြက္ေပၚလာခဲ့ေသာ ေဆြးေႏြးမႈလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔အျပင္ အစၥေရးႏုိင္ငံတြင္းရွိ ဂါဇာကမ္းေျမႇာင္ေဒသ၌ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွစ၍ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေသာ အင္အားႀကီး အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ခါလက္မီးရွားလ္ကိုေဘးဖယ္ထားၾကမည္ဟု ထင္ျမင္ေနေသာ္လည္း၊ ဝါရင့္ဟားမက္ ေခါင္းေဆာင္ ခါလက္မီးရွားလ္သည္ ပါလက္စတိုင္းအစၥလမၼစ္လႈပ္ရွားမႈ၏ အႀကီးအကဲအျဖစ္ ေနာက္ထပ္ သက္တမ္းကာလတစ္ခုအတြက္ အေ႐ြးခံခဲ့ရသည္။ ယမန္ႏွစ္က မီးရွားလ္သည္ ေနာက္ထပ္သက္တမ္းတြင္ အေ႐ြးမခံေတာ့ေၾကာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ပါတီအားအုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ႐ွဴရာေကာင္စီသည္ ေနာက္ထပ္ေလးႏွစ္ သက္တမ္းအတြက္ ကိုင္႐ိုၿမိဳ႕၌ က်င္းပခဲ့သည့္ အစည္းအေဝး၌ ခါလက္မီးရွားလ္အား ျပန္လည္ေ႐ြးေကာက္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ထို႔အျပင္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံျဖစ္သည့္ အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံတြင္ အာဖဂန္သမၼတ ဟာမစ္ကာဇိုင္းသည္ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔က ပင္လယ္ေကြ႕ႏိုင္ငံတြင္ တာလီဘန္႐ံုးတစ္႐ံုး ဖြင့္လွစ္မည့္ကိစၥကို ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းရန္ ကာတာသို႔သြားေရာက္စဥ္ ကာတာ ေစာ္ဘြားႏွင့္ ဒိုဟာၿမိဳ႕၌ ေတြ႔ဆံု၍ စစ္ေသြးၾကြမ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္ရရွိရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါသည္။ သိုသိပ္စြာျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ယင္းေဆြးေႏြးပဲြ၏ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုမူ ေဖာ္ျပျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံတြင္ အနာဂတ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ေဆြးေႏြးအေျဖရွာ ျခင္းျဖစ္ၿပီး အေသးစိတ္အစီအစဥ္မ်ားကို ခ်မွတ္ျခင္းမရွိေသးေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။